Naar Amerika – Weblog Janwillem van de Wetering
DINSDAG 25 JUNI 2013
Janwillem van de Wetering was rond 1980 een van de meest gelezen auteurs in Nederland. In dat jaar schreef hij het boekenweekgeschenk en kort daarvoor was de film Grijpstra en de Gier uitgekomen, met Rijk de Gooijer en Rutger Hauer in de hoofdrol. In de jaren tachtig verzorgde hij de heruitgave van de Rechter Tie romans van Robert van Gulik, schreef hij essays en kinderboeken en waagde zich aan ‘gewone’ fictie. Hij werd veelvuldig geïnterviewd in kranten en tijdschriften maar woonde sinds 1975 in een afgelopen gebied in het noordoosten van de Verenigde Staten, Maine.
Inmiddels heb ik contact met zijn dochter, die daar nog steeds woont. Als ik echt wil weten wie haar vader was, moet ik langskomen om te zien hoe hij woonde, zegt ze. Daarom reis ik eind april 2012 naar Boston. Ik moet denken aan Het werkbezoek, de zevende Grijpstra en de Gierroman, waarin de commissaris ook via Boston naar Maine reist. Hij neemt een klein vliegtuig en ziet vanuit het raam de grillige kustlijn en de talloze eilanden die ervoor liggen.
Op Logan Airport huur ik een grote zwarte Dodge en de volgende dag rijd ik via Route 1 naar het noorden Als ik om elf uur wegrijd uit Boston is het zonnig. De Garmin geeft aan dat ik ongeveer vijf uur onderweg zal zijn. Alle dorpen die ik passeer hebben witte houten kerkjes en lijken op elkaar. Hoe noordelijker ik kom, hoe stiller wordt het. Om me heen zie ik eindeloze bossen, meren, moerasachtige gebieden. Pas na zevenen kom ik langs het hotel waar ik een overnachting heb geboekt, het Twilite Motel in Ellsworth. Het is een motel zoals ik uit films ken. Mijn kamer ruikt wat muf, alsof er lange tijd niemand gelogeerd heeft. Gasten zijn hier op doorreis, ik denk voor zaken. In de wintermaanden ligt er een dik pak sneeuw en zal het wel rustig zijn.
Mainstreet moet ooit een levendige straat geweest zijn, maar maakt nu de indruk in verval te zijn. Er zijn nog een paar kleine winkels, de grote supermarkten liggen even buiten het centrum bij de hamburgerrestaurants. Het theater is gesloten. Wel zijn er een paar restaurants, een lunchroom en er is een goed café. The Maine Grindwordt al snel mijn favoriet. Je kunt er ontbijten, werken, afspreken met mensen, pizza eten. Janwillem van de Wetering kwam er ook regelmatig, vertelt een serveerster later die week. ‘I waited on him so much,’ zegt ze. ‘He was a very nice man.’
In de middag heb ik afgesproken met Janwillem’s dochter. We kennen elkaar niet maar we hebben met elkaar gemaild. Als we elkaar een hand geven kijken we elkaar onwennig aan. Ze is stevig, draagt een grote zwarte trui, ze heeft een zacht gezicht en een volle bos donker lang haar. Ze woont in een appartement in Ellsworth. Daar staat ook het bureau waar Van de Wetering zijn boeken schreef. Boven het bureau hangen familiefoto’s waar ook haar grootouders op staan. Ze vertelt hoe nieuwsgierig en gedreven hij was. Dat hij tot het uiterste ging als hij met een project bezig was. Toen hij bezig was met heruitgaven van de Rechter Tie romans las hij niet alleen alles van Robert van Gulik zelf, maar ook de oorspronkelijke Chinese verhalen waar die zijn werk op baseerde. Hij ging net zo lang door tot hij het helemaal begreep. Ze laat foto’s zien van het beeldende werk dat haar vader maakte, sculpturen van gevonden hout en afvalmateriaal, schilderijen.
Later die middag ga ik naar Acadia National Park, een schiereiland en een van de oudste natuurparken in Amerika. Tal van beroemdheden (John Travolta!) hebben hier een tweede huis. Het is even zoeken waar het natuurschoon zich bevindt omdat de beroemde kust met de vuurtorens van de weg af nauwelijks te zien is. Pas als ik de auto parkeer en een stukje ga lopen, zie ik de schoonheid van de stille zee, de rotskust, de eilandjes, de zonsondergang. Prachtig.